Theaterrecensie

“Gavrilo Princip, vrijheidsstrijder anno 1914”

Het toneelstuk “Gavrilo Princip” wordt opgevoerd door de Nederlandse theatergroep “De Warme Winkel”. De vier vaste jonge theatermakers van dit gezelschap zijn Mara van Vlijmen, Jeroen De Man, Vincent Rietveld en Ward Weemhoff. Het is een acteurscollectief dat samenwerkt met gastacteurs, kunstenaars en musici. “De Warme Winkel” is een eigenzinnige theatergroep met liefde voor geschiedenis maar zeker ook fascinatie voor onze tijd. Het is een gedreven groep acteurs die in de geschiedenis graaft en op overtuigende wijze een theaterstuk opvoert dat de toeschouwer kan boeien en verrassen.

Deze jonge acteurs brengen in elk geval geen klassiek theater met een gewoon podium en decor. Neen, ze brengen origineel theater en kiezen voor een eigenwijze en verrassende aanpak. Zo is het decor opgebouwd uit wisselende decorstukken die door de acteurs zelf tijdens het stuk worden verplaatst. Als toeschouwer kan je bepaalde scènes niet op het podium zelf zien omdat de acteurs wegduiken achter de decorstukken. Toch kan je het volledige stuk perfect volgen omdat alle scènes op het podium live gefilmd worden. Zo kan je alles zien op een groot scherm dat centraal boven het podium hangt. Knap gefilmd en vooral heel origineel in beeld gebracht. Ook de muziek en de zang scheppen een bijzondere sfeer die de tijd en de gebeurtenissen goed typeren.

Maar terug naar de inhoud van het stuk. De moord op de Oostenrijks-Hongaarse aartshertog Frans Ferdinand en zijn echtgenote op 28 juni 1914 is hét wapenfeit en de start van het toneelstuk. Cruciaal in het stuk maar ook in onze geschiedenis want deze moord is ook het (toevallige) startschot van de Eerste Wereldoorlog. Een chaotische en rumoerige start op het podium met acteurs die het decor rommelig bijeen brengen en meteen ook duidelijk maken dat met deze moord ook de wereld in 1914 op zijn kop werd gezet. En nadien wordt heel eigenwijs door het geduldig en plechtig aftellen van 2014 naar 1914 bij de toeschouwer het volle besef opgewekt dat dit reeds 100 jaar geleden is. Een theaterstuk als herdenking van “De Groote Oorlog”!

Het stuk draait niet enkel rond het historisch begin van WO 1 maar eerder rond het hoofdpersonage Gavrilo Princip want hij was de moordenaar van aartshertog Frans Ferdinand. Wie was die Gavrilo Pincip en wat heeft hem tot deze historische moord gedreven ? Zo gaan de acteurs op zoek naar antwoorden en brengen ze de jonge Gavrilo terug tot leven. Gavrilo is niet meer dan een arme en eenvoudige boerenjongen maar toch groeit hij uit tot een revolutionair en een historische figuur. Vanuit zijn frustratie groeit hij in contact met andere Bosnisch-Servische nationalisten uit tot een revolutionaire denker. Meer nog, hij wil af van de Oostenrijkse bezetters en wil opkomen voor zijn eigen Servisch volk. Hij wil zelf overgaan tot actie en beraamt samen met enkele kompanen het historisch complot om aartshertog Frans Ferdinand in Sarajevo te vermoorden. De geplande aanslag mislukt aanvankelijk maar door een speling van het lot krijgt Gravilo enkele minuten na de eerste mislukte poging alsnog een niet te missen tweede kans. Zo heeft het banale toeval de arme Gavrilo gebracht tot een belangrijke moord met een grote historische impact nl. de start van WO 1.

Sommige scènes zijn wat moeilijk te vatten en de boodschap is niet altijd even duidelijk. Zo gaat het er soms wat rommelig en chaotisch aan toe op het podium en zijn de opgevoerde teksten nogal complex. Toch word je als toeschouwer door de acteurs meegetrokken en ondergedompeld in de wereld anno 1914 en het leven van Gravilo. De acteurs zetten knappe en energieke acteerprestaties neer en hun zweet spat letterlijk van hun gezicht op het grote scherm.

Het einde maakt een al even verrassende sprong van de revolutionaire Gavrilo anno 1914 naar de Syriëstrijder anno 2014. Beiden gefrustreerd en overtuigd van hun gelijk en hun rechtvaardige strijd. De acteurs breien hiermee een verrassend actueel slot aan wat bedoeld was als de herdenking van “De Groote Oorlog”. De acteursgroep van “ De Warme Winkel” laat het publiek zo 100 jaar later achter bij de oorlog in Syrië en doen de acteurs het publiek voelen dat de geschiedenis zich op dramatische wijze herhaalt.

Theaterstuk: Gavrilo Princip

Theatergroep: De Warme Winkel

Datum: 7/11/2014

Plaats: Schouwburg Leuven